Anksiyete
Sık görülen belirtiler
Ruhsal belirtiler
l Gerginlik hissi
l Endişe ve kaygı hali
l Panik hissi
l Kendini rüyada gibi hissetme
l Çıldırma/delirme korkusu
l Ölme korkusu
l Kontrolünü kaybetme korkusu
Bedensel belirtiler
l Titreme
l Terleme
l Çarpıntı hissi
l Sersemlik hali
l Baş dönmesi
l Kaslarda gerginlik hissi
l Bulantı
l Nefes darlığı, nefes alamama hissi, hava açlığı
l Uyuşukluk hissi
l Karın ağrıları
l Vücudun çeşitli yerlerinde karıncalanma hissi
l Baş ağrıları
Not: bu belirtiler kişinin iş ve aile yaşamını, toplumsal faaliyetlerini etkiler, bozar, kişiyi günlük hayatını sürdürmekten ve her zamanki işlerini yapmaktan alı koyar.
Anksiyete bozuklukları yaygindir ve tedavi edilebilir
l Bunaltı bir güçsüzlük, zayıflık belirtisi değildir
l Bunaltılı olmanız deli, akıl hastası olduğunuz anlamına gelmez
l Bunaltı içinde olmanız kişilik bozukluğunuz olduğu anlamına gelmez
l Bunaltınız çok şiddetli ise, bu durum tedavi gerektiren tıbbi bir durumdur
Anksiyetenin sık görülen biçimleri
Yaygın anksiyete bozukluğu
l Uzun süre devam eden aşırı endişe hali
l Bedensel belirtiler
Panik bozukluğu
l Aniden başlayan şiddetli bir korku
l Bedensel belirtiler
l Ruhsal belirtiler
Sosyal fobi
l Topluluk içinde olmaktan korkma/kaçınma
l Eleştirilmekten korkma
l Bedensel belirtiler
l Ruhsal belirtiler
Agorafobi
l Sıkıntı geldiğinde kaçmanın, uzaklaşmanın zor olacağı ortamlarda bulunmaktan korkma/kaçınma
l Evden çıkamama
l Bedensel belirtiler
l Ruhsal belirtiler
Hangi tedaviler yararlı olabilir
l Hem destekleyici hem de ilaç tedavisine gerek vardır.
Destekleyici tedavi
l Gevşeme ve yavaş soluma için
l Korkulan/kaçınılan durumların üstüne gitmek için
l Gerçekçi ve olumlu düşünmek için
l Sorunları çözmek için
İlaç tedavisi
l Şiddetli sıkıntı ve bunaltı hali için
l Panik nöbetleri için
Anksiyetenin bedensel belirtilerini yatıştırmak için yavaş nefes alıp verme tekniği
l İçinizden üçe kadar sayarak nefes alın, üçe kadar sayarak nefes verin. Tekrar nefes almadan önce yine üçe kadar sayarak bekleyin. Sabah veya akşamları 10 dakika bu alıştırmayı yapın. Sıkıntı bunaltı veya endişe yaratan durumlar sırasında veya sıkıntı yaratacağı bilinen bir duruma girilecekse önceden bu alıştırmayı uygulayın. Gün boyunca nefes alıp verme hızınızı kontrol edin ve hızlanma oluyorsa bunu yavaşlatın.
Tutumları ve düşünce biçimini değiştirmek
- “göğsüm ağrıyor nefes alamıyorum kalp krizi geçiriyorum”
Atak geçiriyorum; yavaş nefes alıp verirsem kendimi daha iyi hissedeceğim”
- İnşallah bana soru sormazlar ne söyleyeceğimi bilmiyorum
Ne söylersem söylüyüm sorun olmaz çünkü burada kimse beni eleştirmiyor kimsenin bir diğerini eleştirmediği bir ortamda ben niye eleştiriliyor olayım ki
- Arkadaşlarım arayabileceklerini söyledikleri halde aramadılar başlarına kötü bir şey gelmiş olmalı
Beni arayacak bir telefon bulamamış olmalılar, başlarına bişey gelmemiştir
Anksiyete ve kaçınmayı yenmek için “üstüne gitme”
l İlk aşama
Ör: bir kefede kendi kendine çay içmek
l Daha ileri aşamalar
Ör: bir iş arkadaşı ile bir yerlerde oturup bişeyler içmek
l En çok sıkıntı veren durumun üzerine gitme
Ör: bir iş arkadaşı ile yemeğe çıkma
Ortaya çıkan sıkıntıyı gidermek için;
- Yavaş soluma tekniğini kullanın
- Bu teknikte bir aşama dayanabilir olmadan diğerine geçilmemelidir.
Gerginlik ve stres fiziki belirtilere nasıl yol açar?
l Endişe ve gerginlik kasların sıkılmasına sebep olur. Bu bir süre devam ettiğinde, kaslar ağrılı hale gelir. Hangi kaslar sıkılırsa ağrı orada olur.
l Gergin ve kaygılıyken beden adrenalin salgılar. Bu madde alarm halinde ve hazır olmayı sağlar. İnsan kendini gevşek bırakamaz.
l Çok sık ve derin soluma karbondioksit seviyesini düşürür. Böylece: baş dönmesi, sersemlik, boğulma hissi, gerçek dışılık duygusu, kalp çarpıntısı, ürperme ortaya çıkar
l Kişi kendini çökkün hissediyorsa, kendini daha çok dinler
l Bedensel belirtiler stres altında veya dikkatin başka yere verilemeyeceği zamanlarda gelir.